ตอบคำถามเรื่องยา

คำตอบจากหน่วย DHI

1. ตอบเมื่อ 16 ก.ค. 2568, 11:30 น.

   สรุปจากงานวิจัย

   ผลของน้ำมันปลาต่อ HDL (ไขมันดี)

   • น้ำมันปลาช่วย เพิ่มระดับ HDL โดยเฉพาะในขนาดอนุภาคใหญ่ (large HDL) และเสริมประสิทธิภาพในการขจัดคอเลสเตอรอลออกจากร่างกาย
   • การบริโภคน้ำมันปลาหรือโอเมก้า 3 จากปลา สามารถทำให้ HDL เพิ่มขึ้นเล็กน้อย (ประมาณ 1.5–8% แล้วแต่การศึกษาและปริมาณที่ได้รับ)
   • กลไกที่สำคัญ คือ การเปลี่ยนแปลงโปรตีโอมและลิพิโดมของ HDL รวมถึงการเพิ่มความสามารถในการสลายตัวของคอเลสเตอรอลใน HDL

   ผลของน้ำมันปลาต่อ Cholesterol รวมและ LDL

   • โดยทั่วไป น้ำมันปลาไม่ได้ช่วยลด total cholesterol อย่างมีนัยสำคัญ และอาจมีผลลดลงเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีผลเลยในบางกลุ่ม
   • งานวิจัยและการทบทวนวรรณกรรมขนาดใหญ่ระบุว่า น้ำมันปลาสามารถลดไตรกลีเซอไรด์ได้ดี แต่ผลลดคอเลสเตอรอลรวม (total cholesterol) และ LDL (ไขมันไม่ดี) ไม่ชัดเจน หรือบางครั้งอาจเพิ่ม LDL ด้วยซ้ำในบางราย
   • ผลดีในการลด cholesterol จะเห็นชัดเมื่อใช้ร่วมกับยากลุ่ม statin

   สรุปเชิงหลักฐาน

   • น้ำมันปลาสามารถรับประทานเพื่อลดไตรกลีเซอไรด์และเพิ่ม HDL (เล็กน้อย) แต่ไม่ได้มีผลชัดเจนต่อการลด cholesterol รวมหรือ LDL
   • การทานน้ำมันปลาควรปรึกษาแพทย์ในกรณีที่มีโรคประจำตัวหรือทานยาอื่นร่วมด้วย
   • ผลลัพธ์อาจแตกต่างกันไปตามพันธุกรรม ปริมาณที่ได้รับ และลักษณะเฉพาะบุคคล

   ปริมาณน้ำมันปลาที่แนะนำเพื่อเพิ่ม HDL จากหลักฐานงานวิจัยและแนวปฏิบัติสากล

   • งานวิจัยและองค์กรสุขภาพส่วนใหญ่แนะนำให้บริโภค โอเมก้า 3 (EPA + DHA) รวมกัน 250 –1,000 มก.ต่อวัน สำหรับคนสุขภาพดีทั่วไป เพื่อดูแลสุขภาพหัวใจและปรับสมดุลไขมันในเลือด
   • ข้อมูลจากการศึกษาในวารสารและบทความวิชาการเสนอว่า การรับประทานน้ำมันปลาขนาด 1–3 กรัม/วัน (1,000–3,000 มก./วัน) หรือโอเมก้า 3 ประมาณ 1–2 กรัม/วัน สามารถช่วยเพิ่ม HDL ได้เล็กน้อย
   • ปริมาณที่ใช้ในการศึกษาที่เห็นผลเพิ่ม HDL อย่างชัดเจนมักอยู่ที่ 2–3 กรัม/วัน ของ EPA + DHA

    

   สรุป

   • ปริมาณที่เหมาะสมเพื่อส่งเสริม HDL คือ 1,000–2,000 มก. EPA+DHA/วัน
   • ปริมาณมากขึ้น (2,000–3,000 มก./วัน) อาจเห็นผลชัดเจนขึ้นในบางกลุ่ม แต่ควรอยู่ในคำแนะนำแพทย์

   หมายเหตุ

   • ควรแบ่งรับประทานต่อวัน และเลือกผลิตภัณฑ์ที่รวม EPA + DHA ตามปริมาณที่ต้องการ
   • ปริมาณ ไม่ควรเกิน 3,000 มก./วัน โดยไม่ปรึกษาแพทย์ เนื่องจากอาจมีผลข้างเคียงหรือปฏิกิริยาต่อยาบางชนิด
   • การเพิ่ม HDL จากน้ำมันปลามักไม่มาก แต่ช่วยลดไตรกลีเซอไรด์ได้ชัดเจน

   ข้อควรระวัง

   • ผู้ที่มีปัญหาเลือดออกง่าย หรือรับยาต้านการแข็งตัวของเลือดควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
   • รับประทานในมื้ออาหารเพื่อลดอาการไม่สบายท้อง

   
   

   เอกสารอ้างอิง

   • González-Molina M, et al. Omega-3 Fatty Acids Improve Functionality of High-Density Lipoprotein in Subjects at High Cardiovascular Risk: A Randomized Controlled Trial. Nutrients. 2022;14(5):1000.
   • Wang T, et al. Association Between Omega‐3 Fatty Acid Intake and Dyslipidemia: A Systematic Review and Meta‐Analysis. J Am Heart Assoc. 2023;12(12):e029512.
   • Sacks FM, et al. The effect of fish oil on blood pressure and high-density lipoprotein-cholesterol levels in phase I of the Trials of Hypertension Prevention. J Hypertens Suppl. 1994;12(7):S23-31.
   • Sun L, et al. Fish oil supplementation modifies the genetic potential for blood lipids. Commun Biol. 2023;6, 1005.
   • Afshinnia F, et al. Abstract 117: Characterizing The Effects Of Fish Oil On High-density Lipoprotein Proteome. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2020 May;40(Suppl_1):A117.
   • Qin Y, et al. Effects of omega-3 fatty acid supplementation on serum lipid profile in nonalcoholic fatty liver disease: a randomized clinical trial. Lipids Health Dis. 2015;14:104.
   • Gholami F, et al. Comparison of the effect of omega-3 supplements and fresh fish on blood lipid profile. Nutr Diabetes Metab. 2017;10(13):703.
   • Kumar MV, et al. Effect of omega 3 fatty acid on plasma lipids, cholesterol, and triglyceride levels in patients with hyperlipidemia. Indian J Physiol Pharmacol. 1997;41(1):26-30.
   • Dong Y, et al. Fish oil triglyceride 2000–2900 mg benefits triglycerides and HDL cholesterol. Nutrition Metab Cardiovasc Dis. 2024.
   • Bahrami A, et al. Effect of garlic and fish-oil supplementation on serum lipid and hematological profile. J Nutr Biochem. 2024.
   • University of Georgia News. At risk of high cholesterol? Taking fish oil may help [Internet]. 2024 Aug 5.

    

   ผู้ตอบคำถาม โดยคณะเภสัชศาสตร์ มหาวทยาลัยอุบลราชธานี

   ชื่อ-สกุล
   ผศ.ดร.จีริสุดา คำสีเขียว

   ผู้ร่วมตอบคำถาม โดยบุคคลภายนอก

   ชื่อ-สกุล

   คำสำคัญ

   น้ำมันปลา HDL Cholesterol

   นักศึกษาที่ร่วมค้นคว้า

   ไม่มี

   อ้างอิง

   • González-Molina M, et al. Omega-3 Fatty Acids Improve Functionality of High-Density Lipoprotein in Subjects at High Cardiovascular Risk: A Randomized Controlled Trial. Nutrients. 2022;14(5):1000.
   • Wang T, et al. Association Between Omega‐3 Fatty Acid Intake and Dyslipidemia: A Systematic Review and Meta‐Analysis. J Am Heart Assoc. 2023;12(12):e029512.
   • Sacks FM, et al. The effect of fish oil on blood pressure and high-density lipoprotein-cholesterol levels in phase I of the Trials of Hypertension Prevention. J Hypertens Suppl. 1994;12(7):S23-31.
   • Sun L, et al. Fish oil supplementation modifies the genetic potential for blood lipids. Commun Biol. 2023;6, 1005.
   • Afshinnia F, et al. Abstract 117: Characterizing The Effects Of Fish Oil On High-density Lipoprotein Proteome. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2020 May;40(Suppl_1):A117.
   • Qin Y, et al. Effects of omega-3 fatty acid supplementation on serum lipid profile in nonalcoholic fatty liver disease: a randomized clinical trial. Lipids Health Dis. 2015;14:104.
   • Gholami F, et al. Comparison of the effect of omega-3 supplements and fresh fish on blood lipid profile. Nutr Diabetes Metab. 2017;10(13):703.
   • Kumar MV, et al. Effect of omega 3 fatty acid on plasma lipids, cholesterol, and triglyceride levels in patients with hyperlipidemia. Indian J Physiol Pharmacol. 1997;41(1):26-30.
   • Dong Y, et al. Fish oil triglyceride 2000–2900 mg benefits triglycerides and HDL cholesterol. Nutrition Metab Cardiovasc Dis. 2024.
   • Bahrami A, et al. Effect of garlic and fish-oil supplementation on serum lipid and hematological profile. J Nutr Biochem. 2024.
   • University of Georgia News. At risk of high cholesterol? Taking fish oil may help [Internet]. 2024 Aug 5.